Alzheimer Hastalığı ile ilgili Bilinmesi Gerekenler

Günlük hayatımızın yoğun iş temposu içinde gerek fiziksel, gerek zihinsel, gerekse psikolojik sebeplerle çeşitli şeyleri unutabiliyoruz. Unutkanlık genellikle stres ve yorgunluğa bağlı oluşsa da üstünde durulmayan unutkanlıklar uzun süredir meydana geliyorsa bu, kişinin günlük hayatını devam ettirmesini zorlaştıracak hale gelen demans (bunama) hastalıklarının belirtisi olabiliyor.

Alzheimer hastalığı, unutkanlığa bağlı oluşan hastalıkların %60 ile 80’inin oluşturan, en sık görülen demans çeşididir. Yapılan son araştırmalar Alzheimer hastalığının görülme sıklığının günümüzde 65 yaş üzerinde %10, 85 yaş üzerinde %50 olduğunu göstermektedir. Her unutkanlık Alzheimer’a işaret etmeyeceği göz ardı edilmemelidir. Emeklilik, uzun yıllardır alışılmış çevreden taşınma gibi faktörler ilerleyen yaşlarda psikolojik sorunlara yol açabildiği için, kesin tanı ancak doktor kontrolünde yapılacak testler sonucu konulabilir.

Alzheimer Hastalığı

Alzheimer, beyindeki nöronları etkileyen ve kalıcı hasar veren protein birikmesi sonucu, erken evrelerde unutkanlık ve hafıza kaybı, ilerleyen evrelerde ise zihinsel fonksiyonlarda azalma, öksürme, yutkunma gibi refleks fonksiyonları dahi yerine getireme gibi sonuçları olan, erken tanıda ilerlemesinin belli bir oranda yavaşlatılabildiği ancak günümüzde hala tedavisi bulunmayan çok ciddi bir hastalıktır. Ailesinde demans (bunama) hastalığı yaşayan kişilerde görülme sıklığının arttığı bilinir.

Alzheimer Kendini Belli Ediyor

Alzheimer hastalığı özellikle 65 yaşından sonra ortaya çıkıyor olsa da uzun dönem süregelen unutkanlıklarla kendini belli edebiliyor.

Alzheimer hastalığının belirtilerini genel olarak ele almak gerekirse;

• Yakın döneme ait anıları ve insan isimlerini hatırlayamama,
• Günlük yapılacak alışveriş, yemek pişirme gibi işleri yapmada güçlük çekme ya da unutma,
• Tarihleri hatırlayamama,
• İyi bilinen yollarda kaybolma,
• Konuşurken kelime hatırlamakta güçlük çekme,
• Çabuk duygu değişimleri (aniden sinirlenme veya ağlama),
• Yemek yemeyi unutma veya tokluğun farkına varılamaması ile aşırı yemek yeme,
• Çevresindeki insanlara karşı kuşkuculuk ve içe kapanma,
• Pratik düşünme ve karar verme yetilerinde azalma,

Günümüzde tamamen iyileşme sağlanamayan Alzheimer’ın ilerleme hızını azaltma veya mümkünse ilerlemenin durdurulmasına yönelik ilaç tedavileri mevcuttur. Bu durum erken tanı hayati kılıyor. Hastalık ne kadar erken evrede fark edilip tedavisine başlanırsa, beyinde oluşan hasar da o kadar az oluyor.

Hastalığın Teşhisi

Hastalığın teşhisi için öncelikle yakınlarının anlattığı öykü dinlenir. Ardından fizik ve nörolojik muayene yapılır. Bu muayenelerde kısa süreli hafızayı ölçen standart testler de bulunur. Hafıza kayıpları ve unutkanlığın diğer tıbbi durumlarla ilişkili olup olmadığıyla ilgili olarak hormon testleri, biyokimyasal testler yapılır ve karaciğer fonksiyonları incelenir. B12 vitamin düzeyine bakılır. Alzheimer depresif hastalıklarla da karıştırılabileceğinden psikometrik testlerin de yapılması gerekir. Son olarak tanıyı desteklemek adına son bir yıl içerisinde yapılmamışsa BT ve MR istenebilir. Alzheimer teşhisi bu testlerin sonucu değerlendirilerek konulur.

Alzheimer’ın Önlenmesi

Alzheimer hastalığını önleyici bir ilaç henüz geliştirilebilmiş değil. Ancak sağlıklı beslenme alışkanlıkları, düzenli fiziksel aktivite, iyi bir sosyal yaşamı olan kişilerin hastalığa yakalanma oranlarının düşük olduğuna dair araştırmalar yapılıyor. Şu an için sadece bulguların kötüleşmesini yavaşlatmak, davranış bozukluklarını düzeltmek ve komplikasyonların önlenmesine yönelik ilaç tedavileri uygulanmaktadır. Uygun ilaç tedavisi, hastalığın teşhisi sonrası seviyeye bağlı olarak doktor kontrolünde uygulanmaktadır.