Geriatrik Depresyonu

Depresyon, yaşlılarda en sık görülen geriatrik sendromlardan biridir. Geriatrik depresyon, 65 yaş ve üzerinde görülen ruhsal problemler arasında en sık karşılaşılandır. Depresyon, yaşlıda tek başına veya diğer hastalıklar ile doğrudan ilişkili olarak çıkabilmektedir. Depresyon ve fiziksel hastalık ilişkisi, yaşlıların ve en yakınlarının yaşam kaliteleri üzerinde belirgin bir takım olumsuz etkilere sebep olabilmektedir. Kişinin ve ailesinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemesinin yanı sıra benzer özellikler taşıması yüzünden demans (bunama) ile karıştırılabilir.

 Geriatrik Depresyonun tanısını koymak çok kolay olmayabilir bu sebeple doğru tedavi yöntemini uygulamak da bu oranda güçleşir. Oysaki vaktinde yapılan tanı ve tedavi ile kişinin yaşam kalitesi artabilir ve gündelik fonksiyonlarının yerine getirmesi daha iyi bir duruma gelebilir. Bu anlamda, erken teşhis ve tedavi yaşlıda yaşam kalitesine, bireyselliğe ve fonksiyonelliğe olumlu etkiler yapmaktadır.Bulgu ve belirtilerinde tipik depresyon belirtilerine göre farklılıklar bulunduğu için hasta yakınları ve doktorlar tarafından sıklıkla tanınamayan depresyon, yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak da yorumlanabilmektedir. Yaşlı hastalarda depresyon genç hastalara göre farklı bir belirti dağılımı gösterebilmektedir. Tedaviye yanıt bakımından da çeşitlilik gösterir. Bu sebep ile, yaşlılarda depresyon en zor tanınan ve çoğunlukla yetersiz tedavi edilen hastalıkların başında gelir.

 Tanı koyarken kişiden alınan anamnez önemlidir ancak ölçme değerlendirme araçları ile desteklenirse ve diğer fiziksel ve ruhsal rahatsızlıklar olması ihtimali elenirse daha doğru sonuçlar elde etmek mümkündür. Genellikle, ağlama, can sıkıntısı, halsizlik, isteksizlik, uyku bozukluğu ve bedensel şikâyetler ve benzeri belirtiler görülebilir ama kişide bu belirtilerin bulunması, yaşlıda, geriatrik depresyon olduğu anlamına gelmeyebilir. Bu sebeple hastanın öyküsünü almanın yanı sıra nöropsikolojik değerlendirme doğrultusunda uygulanan testler sonucunda depresyon, demans ve çeşitleri, nörolojik hastalıklar, gibi rahatsızlıkları saptayabilmek; tanı koymada oldukça yardımcı olur. Ruhsal değerlendirme testlerinin haricinde kişiye medikal testler de uygulanmalıdır; çünkü, kişinin farkında bile olmadığı fiziksel bir sorunu çözünce depresyonun kendiliğinden iyileşebildiği görülbilmektedir.

 Geriatrik depresyon, psikoterapi veya ilaç tedavisi ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Tedavi sonucunda ise, olumsuz belirtilerin iyileşmesini sağlamak, işlevselliği ve yaşam kalitesini artırmak, rahatsızlığın tekrar alevlenme ve tekrar etme riskini engellemek hedeflenmektedir. Kişinin çalışıyor olması, iyi bir sosyal ortamı olması, eş ya da çocuk kaybının olmaması, demans tanısının olmaması, psikiyatrik rahatsızlığının olmaması, ailede depresyon öyküsü olmaması, fiziksel sağlığının iyi olması, fiziksel ve kronik hastalıklarının az olması durumlarında tedaviye daha iyi yanıt almak mümkün olabilmektedir.