Hafıza Zayıflaması Nedir?

Unutkanlık Neden Olur?

İnsan beyni, 18-20 yaşına kadar beyin hücrelerinin sayısının artmasıyla beynin hacimsel olarak büyümesi ve de var olan beyin hücrelerinin kullanılarak hücreler arası bağlantıların oluşması şeklinde iki türlü gelişme gösterir. Yirmili yaşlardan sonra beyin sadece var olan beyin hücreleri arasındaki bağlantıları arttırarak gelişir ve bir taraftan da yavaş yavaş hücre ölümü başlar. Yaşlanmayla görülen hücre ölümü sebebiyle zamanla kullanılmakta olan hücre havuzu azalmaya başlar. Bu yüzden bir süre sonra beyin yeni bir şeyler öğrenirken bazı kısıtlamalar yapar ve fazla kullanılmayan bazı bilgileri siler. Öğrenme şekli artık en eskilerin silinip yenilerin kaydedilmesiyle olur. Yani zamanın ilerlemesi doğal bir unutma sürecinin yaşanmasına neden olur.

Yaşlılıkta Hafıza Kaybı Neden Olur?

Yaşlılık başladığı zaman bazı kişiler çok iyi bildikleri birinin adını ya da çok iyi bildikleri bir yeri bile unutabiliyor. Yaşlılıkta hafıza kaybı yaygın bir sorun olabilmektedir. Ama yaşlılıkta görülen tüm hafıza kaybı durumlarını Alzheimer’a bağlamak da doğru değildir. Yaşlılıkla birlikte doğal süreç içerisinde gelen hafıza kaybı sizi normal bir hayat yaşamaktan alıkoymaz. Örneğin, bugün adını unuttuğunuz birini yarın hatırlayabilirsiniz. Gözlüklerinizi sürekli farklı yerlere koyabilir ve bunu unutabilirsiniz. Ya da kendinize bir şeyleri hatırlamak için notlar yazarken bulabilirsiniz. Bu tip sorunlar, yaş ilerledikçe birçok kişinin başına gelebildiği gibi ve normal karşılanmalıdır.

Beynini Yaşlanmaktan Korumanın Yolları

Günümüzde, hayat boyu sürdürülen doğru beslenme ve beyni çalıştıran egzersizler ve alınan diğer tedbirler ile yaşlılığa bağlı hafıza kaybının azaltılabileceği öngörülüyor.

• Yetkinliklerinizi Dikkate Alın.

Yaş ilerledikçe beyinsel becerilerimiz konusunda güven yitirebiliyoruz. Bireyler, kişisel kapasitelerini zorlamadığı sürece zihinsel becerilerimizin düşüşünü hızlandırmış olur. Bu sebep ile, bazı şeyleri hatırlama sürecinde, hafızamızı biraz daha zorlamamız gerektiğini unutmamalıyız.

• Dil ya da Enstrüman Öğrenin;

Yabancı bir dil ya da yeni bir enstrüman öğrenmek beyni fazlasıyla çalıştıracaktır. Her iki etkinlik de birçok becerinin bir arada kullanılmasını gerektirir. Yeni notaları ve kelimeleri öğrenirken hafıza egzersizi, dikkat, duyumsal algı ve motor kontrol gibi birçok beceri devreye girer.

• Sağlıklı Beslenin.

Obezite, beyne birçok yönden zarar verebilir. Damarlarda biriken kolestrol, beyne giden kan akışını sınırlandırarak oksijenden mahrum bırakır. Sinir hücreleri de, insülin hormonu seviyesine karşı aşırı duyarlıdır. Sürekli olarak, şekerli ve yüksek kalorili gıdalarla beslenmek, beyinde zararlı maddelerin birikmesine sebep olur.

• Hafızaya İyi Gelen Yiyecekler Tüketin.

Doğru yiyecekleri seçerek yaşlanmanın getirdiği bu olumsuz etkiyi en az düzeyde tutmak mümkün. Uzmanların hafızaya iyi gelen yiyecekler arasında gösterdiği gıdaların çoğu B kompleks vitaminleri, C vitamini, omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlar içermektedir.

• Egzersiz Yapın.

Beyni korumanın en etkili yollarından biri de fiziksel aktiviteyle ile bedeni güçlendirmektir. Böylece beyne kan akışı artacağı gibi, sinir hücreleri arasındaki bağlantıları sağlayan proteinler de harekete geçecektir.

• Sosyalleşin.

İnsanlar sosyal varlıklardır ve arkadaşlarımız ve akrabalarımızın beyni uyarıcı etkisi vardır; yeni tecrübeler denememizi, stresten ve üzüntüden kurtulmamızı sağlarlar. Sosyal olarak daha aktif olan insanlarda algı azalması ihtimalinin %70 oranında düştüğü görülmüştür.

• Tansiyonunuzu ve Kolesterolünüzü Kontrol Altına Alın.

Kalp ve damar sağlığını korumak beynin sağlıklı çalışabilmesi açısından çok önemlidir.

• Uyku Düzenini Sağlayın.

Hafıza zayıflamasının, uyku bozukluklarının doğrudan ilgili olabilir. Uyku eksikliği yanlış anıların oluşmasına ve kişinin kafasının karışmasına sebep olabilmektedir.

• Beyin Jimnastiği Yapın.

Hafızamızı geliştirmek için satranç, briç, dama, yapboz gibi oyunlar ve bilmece, bulmaca çözmek oldukça yararlıdır. Bunlar gibi, beyni çalıştıran aktiviteler ileri yaşlarda beynin daha sağlıklı olmasını sağlıyor.

• Sigarayı Bırakın.

Kalp krizi riskini arttıran ve tansiyonu yükselten sigara, beyinde ve hafıza üzerinde kalıcı ve geri dönüşü olmayan bir takım hasarlara yol açabiliyor.

• Stres Seviyenizi Azaltın.

Stres hormonunun, beyne zarar veren bir bozukluğa yol açtığı bilinmektedir. Stresin, beynin başka bölgelerini etkilediği bilinse de, stres hormonun önemli duyu ve motor sistemlerinin arasındaki geri bildirim döngülerinin ve bağlantılarının yer aldığı alana olumsuz etkileri kanıtlanmıştır.