Böbrek Taşları Hakkında Her Şey

Böbrek taşları, böbreklerin içinde oluşan mineral ve tuzlardan oluşan sert birikintilerdir.

Böbrek taşı oluşumunda birçok neden rol oynayabilir ve böbreklerden mesanenize kadar idrar yolunuzun herhangi bir bölümünü etkileyebilir. Çoğu zaman, idrarınız konsantre hale geldiğinde, minerallerin kristalleşerek birbirine yapışmasına izin verirken bu taşlar oluşabilir. 

Böbrek taşı düşürmek oldukça acı verici olabilir, ancak taşlar genellikle zamanında tanılanıyor ise; kalıcı bir hasara neden olmazlar. Durumunuza bağlı olarak, ağrı kesici ilaç almak ve taşı dökmek için bolca su içmekten başka bir şeye ihtiyacınız olmayabilir. Diğer durumlarda, örneğin, taş idrar yoluna düşerse, idrar yolu enfeksiyonu ile ilişkili komplikasyonlara neden olur ve böyle durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Tekrar tekrar taş oluşumu riskiniz varsa, tekrarlayan böbrek taşı riskini azaltmak için doktorunuz önleyici tedavi önerebilir.

Belirtiler
Böbrek taşı, böbreğinizin etrafında hareket edene veya idrar borunuza girene kadar (böbrek ve mesaneyi bağlayan tüpe kadar) semptomlara neden olmayabilir. Bu noktada, aşağıdaki belirtileri ve semptomları yaşayabilirsiniz:

• Kaburgaların altında, yan ve arkada şiddetli ağrı
• Alt karın ve kasıktan yayılan ağrı
• Dalgalar halinde gelen ve yoğunluğu dalgalanan ağrı
• İdrar yaparken ağrı
• Pembe, kırmızı veya kahverengi idrar
• Bulutlu veya kötü kokulu idrar
• Mide bulantısı ve kusma
• Sürekli idrara çıkma ihtiyacı
• Normalden daha sık idrara çıkma
• Bir enfeksiyon varsa ateş ve titreme
• Az idrara çıkma

Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Sizi endişelendiren herhangi bir belirti ve yukarıdaki semptomlar yoğun olarak varsa doktorunuzdan randevu alabilirsiniz. Aşağıdaki durumlarda ise hemen tıbbi yardım alınması gerekmektedir;

• Ağrınız çok şiddetli, oturamayacağınız veya rahat bir pozisyonda duramayacağınız kadar rahatsız edici ise,
• Mide bulantısı varsa ve kusma eşliğinde ağrı çekiyorsanız,
• Ateş ve titreme eşliğinde ağrınız varsa,
• İdrarda kan gözlemlediyseniz,
• İdrar yapmada zorluk çekiyorsanız, bir uzmana başvurmanız gerekiyor demektir.

 
Böbrek Taşı Nedenleri
Böbrek taşlarının genellikle belirli bir nedeni yoktur, ancak birkaç faktör riskinizi artırabilir.

 Böbrek taşları, idrarınızdaki sıvının daha seyreltilebileceğinden daha fazla kristal oluşturan madde (örneğin kalsiyum, oksalat ve ürik asit) içerdiğinde oluşur. Aynı zamanda, idrarınız kristallerin birbirine yapışmasını engelleyen maddelerden yoksun kalarak böbrek taşlarının oluşması için ideal bir ortam yaratır.

 Böbrek Taşı Türleri
Böbrek taşı türlerini bilmek nedenini belirlemenize yardımcı olur ve vücudunuzun daha fazla böbrek taşı oluşturma riskini nasıl azaltacağınıza dair ipuçları verebilir. 

Kalsiyum Taşları
Çoğu böbrek taşı genellikle kalsiyum oksalat şeklinde oldukça yaygın görülen kalsiyum taşlarıdır. Oksalat, gıdada bulunan ve karaciğeriniz tarafından günlük olarak üretilen doğal bir maddedir. Bazı meyve ve sebzelerin yanı sıra fındık ve çikolata, yüksek oksalat içeriğine sahiptir. Beslenme faktörleri, yüksek dozda D vitamini alımı, bağırsak ameliyatları ve çeşitli metabolik bozukluklar idrarda kalsiyum veya oksalat konsantrasyonunu artırabilir.

Struvite Taşları
Struvit taşları, idrar yolu enfeksiyonu gibi bir enfeksiyon sebebi ile oluşabilir. Bu taşlar hızlıca büyüyebilir ve bazen çok az semptoma rağmen oldukça büyük olabilir.

 Ürik Asit Taşları
Ürik asit taşları, yeterince sıvı almayan veya çok fazla sıvı tüketen, yüksek proteinli bir beslenme uygulayan ve gut hastalığı olan kişilerde oluşabilir. Bazı genetik faktörler ürik asit taşlarını da arttırabilir. 

Sistin Taşları
Bu taşlar, böbreklerin bazı amino asitleri (sistinüri) çok fazla salgılamasına neden olan kalıtsal bir bozukluğu olan kişilerde oluşur. 

Risk Faktörleri
Böbrek taşı geliştirme riskinizi artıran faktörler şunlardır;

1. Aile Geçmişi veya Kişisel Geçmiş
Ailenizdeki bir kişinin böbrek taşı varsa, siz de taş geliştirebilirsiniz. Zaten bir ya da daha fazla böbrek taşı varsa, bir diğerini geliştirme riskiniz artar.

2. Dehidrasyon
Her gün yeteri kadar su içmemek, böbrek taşı riskini artırabilir. Sıcak iklimlerde yaşayanlar ve çok terleyen kişiler, diğerlerine göre daha yüksek risk altında olabilirler.

3.Beslenme
Protein, sodyum (tuz) ve şekerin yüksek olduğu bir beslenme tipini benimsemek, bazı böbrek taşlarının oluşma riskini artırabilir. Beslenmenizdeki fazla miktardaki tuz, böbreklerin süzmesi gereken kalsiyum miktarını artırır ve böylece böbrek taşı riskini önemli ölçüde yükseltebilir.

4. Obezite
Yüksek vücut kitle indeksi (BMI), geniş bel çevresi ve kilo artışı, böbrek taşı riskini artırmaktadır.

5. Sindirim Hastalıkları ve Cerrahisi
Mide küçültme ameliyatı, inflamatuvar barsak hastalıkları veya kronik diyare, sindirim sürecinde, kalsiyum ve suyun emilimini etkileyen ve idrarınızdaki taş oluşturan maddelerin seviyelerini arttıran değişikliklere neden olabilmektedir.