Spor Yaparken Vücudunuza Kulak Verin

Spor yaparken kapasiteyi fazla zorlamak, ağrıları görmezden gelmek, yanlış teknik kullanmak gibi hatalar önemli spor yaralanmalarına neden olabiliyor.

Düzenli yapılan spor vücut için çok faydalı. Ancak dikkatli yapılmadığında spor yaralanmalarına neden olabiliyor. Bu yaralanmalar sıklıkla adale gerginliği gibi küçük yaralanmalardan ibaret olsa da bazı durumlarda kıkırdak ayrılması ya da kemik kırığı gibi ciddi sakatlanmalara da neden olabiliyor. Egzersiz öncesinde ısınma için yeterince zaman ayırmak, kişinin kendi kapasite sınırları içinde egzersiz veya spor yapması ve egzersiz seviyesinin yavaşça artırılması küçük yaralanmaların engellenmesinde oldukça etkili. Kapasitenin üzerinde yapılan sporsa kalp sağlığını olumsuz etkileyebiliyor.

Spor yaparken basit önlemleri atlamak ya da vücudun kapasitesini zorlamak, spor yaralanmalarına hatta kalp sorunlarına bile neden olabiliyor. Hangi düzeyde olursa olsun her sporcunun yaralanmalardan nasıl korunacağını iyi bilmesi ve bunları uygulaması gerekiyor.

Sporcuların Düzeyine Göre Yaralanma Düzeyleri de Değişiyor

Spora bağlı olarak sıklıkla kas-iskelet sistemini ilgilendiren yaralanmalar meydana geliyor. Kas, tendon, kıkırdak, bağ, kemik, eklem, menüsküs gibi bu sistemi oluşturan dokularda ani veya dereceli yaralanmalar oluşabiliyor. Ani yaralanma anlık olarak aşırı yüklenme veya uygunsuz hareket ile meydana gelebiliyor. Kas gerilmeleri veya daha ileri kırık, bağ yırtığı, menüsküs yırtığı veya eklemde çıkık gibi yaralanmalar bu tarz yaralanmalara giriyor. Eğer kişinin kondisyonu yeterliyse, spor tekniği biliyorsa ve yaptığı spora uygun ekipmanlar kullanıyorsa bu tip yaralanmalardan korunabiliyor.

Zaman içinde dereceli olarak ortaya çıkan yaralanmalar, ilgili vücut bölgesinin aşırı kullanılması veya kötü teknik uygulanması nedeniyle meydana geliyor. Bu tür yaralanmalara aşırı kullanım yaralanmaları deniyor. Aşırı kullanım yaralanmaları genellikle yoğun antrenman programları ve aşırı yüklenmeler nedeniyle profesyonel sporcularda meydana geliyor. Örneğin maraton koşucuları koşu stillerinde yanlışlık yaparlarsa uzun süre aynı hareketi yapmaları nedeniyle zaman içinde aşırı kullanımla ilgili sorunlar yaşayabiliyorlar. Ayrıca tekrarlanan zorlayıcı egzersizler sırasında kasların ve diğer dokuların kendilerini toparlamaları için yeterli zamanları olmuyor. Bu yüzden düşük yükler ve kuvvetler bile kemikte stres kırıkları gibi sakatlanmalara neden olabiliyor.

Nadir durumlarda, egzersiz veya spor esnasında daha şiddetli yaralanmaların hatta ölümlerin de meydana gelebiliyor. Genellikle bu gibi durumlarda, altta yatan bilinen veya bilinmeyen kalp problemleri vardır. Vücut üzerine kapasitesinin üzerinde aşırı fiziksel stres yüklenmesi bu sorunun ana nedeni olabiliyor.

Vücudun Verdiği Sinyalleri Göz Ardı Etmeyin!

Eğer egzersiz veya spor esnasında vücudunuzda herhangi bir ağrı hissederseniz mevcut hasarın artmasına ve spora geri dönüş süresinin uzamasına neden olabilirsiniz.
Bu yüzden spor yaparken aşağıdaki maddelere önem vermenizi tavsiye ediyoruz:

• Spor öncesi yeterli zaman ayırarak uygun ısınma egzersizlerini her zaman sıkılmadan ve atlamadan yapın. Spora bir an önce başlamak için acele etmeyin.
• Vücudu aşırı zorlamayın, sporcu kendi kapasitesini bilmeli ve bu kapasite dahilinde zorlanmalı.
• Örneğin futbolcuların kaval kemiklerini korumak için koruyucu kullanması gibi siz de spora uygun yaralanma engelleyici ekipmanlar kullanın.
• İyi bir antrenörden doğru teknikleri öğrenin ve bu tekniklerin mükemmelleştirilmesi için sıklıkla idman yapın.
• Eğer yeni bir spora başlayacaksanız sağlık kontrolünden geçerek ilgili spora uygun olup olmadığınızı öğrenin.

Spora bağlı sık görülen yaralanmalar nelerdir?

• Stres kırıkları: Aşırı kullanıma bağlı tekrarlayan zorlanmalar ile meydana gelir. Genellikle sporcunun uzun süreli spordan uzaklaşmasına neden olur.
• Ayak ve topuk ağrıları: Aşırı kullanım ile ilgili topuk dikeni ve stres kırıkları meydana gelir. Ayrıca uygunsuz tırnak bakımı ve ayakkabı kullanımı ile tırnak batmaları olabilir.
• Ayak bileği ağrıları: Aşırı tendon zorlamaları ayak bileği bağ yaralanmaları ve özellikle futbolcularda meydana gelen kemik çıkıntılar ağrıların sebebi olabilir.
• Bacak ağrıları: En sık sebebi kas çekmeleri veya yırtıklarıdır.
• Diz sorunları: Menüsküs yırtıkları, bağ kopmaları ve kıkırdak problemleri sıklıkla meydana gelmektedir.
• Göğüs ağrıları: Genellikle egzersiz sırasında meydana gelenler kas spazmına bağlı ağrılardır.
• Omuz problemleri: Özellikle esnek sporcularda omuzda çıkık olma olasılığı yüksektir. Ayrıca kas ve tendon yırtıkları atıcı sporcularda sık gözlenir.
• Dirsek problemleri: Özellikle eline uygunsuz raket kullanan veya raket tutma tekniği doğru olmayan tenis oyuncularında dirsek ağrıları sık gözlenir.

Prof. Dr. Taner Güneş
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Acıbadem Eskişehir Hastanesi